สุราษฏร์ธานี นอกจากจะเป็นจังหวัดที่มีสถานท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจมากมาย อาหารรสเด็ดนานาชนิด และธรรมชาติที่แสนสมบูรณ์แล้ว ยังเป็นแหล่งธรรมะขนาดใหญ่ของทางภาคใต้ สมชื่อคำขวัญของจังหวัดที่ว่า “เมืองร้อยเกาะ เงาะอร่อย หอยใหญ่ ไข่แดง แหล่งธรรมะ” ชี้ให้เห็นถึงความศรัทธา และความเจริญทางวัฒนธรรมของจังหวัดนี้ได้เป็นอย่างดี
ความเชื่อความศรัทธาในพระพุทธศาสนาของชาวสุราษฎร์นั้นมีให้เห็นได้แทบจะในทุกลายละเอียดของชีวิต เช่น บน ตราประจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งมีหมายถึง พระบรมธาตุไชยา จาก วัดพระบรมธาตุไชยา ซึ่งเป็นวัดที่สร้างมานานและเก่าแก่มาก จากหลักฐานน่าจะเป็นสมัยอาณาจักรสุวรรณภูมิเชื่อมต่อกับอาณาจักรศรีวิชัย ซึ่งได้รับเอาพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน และจากปรากฎหลักฐานของโบราณวัตถุ โบราณสถาน หรือศิลปวัตถุ ที่ยังปรากฏอยู่ในปัจจุบัน ทำให้ทราบว่าวัดพระบรมธาตุไชยาเป็นวัดที่เก่าแก่ และผ่านกาลเวลามาอย่างยาวนานหลายยุคหลายสมัย โดยการรับเอาอารยธรรมของอาณาจักรต่าง ๆ มา ซึ่งสามารถสันนิฐานได้จากโบราณสถาน โบราณวัตถุที่หลงเหลืออยู่ในปัจจุบัน ซึ่งมีปรากฏอยู่หลายสมัยอันแสดงถึงความเจริญและความเสื่อม บางครั้งทิ้งร้างไปแล้วฟื้นฟูขึ้นใหม่ในพื้นที่เดียวกัน กล่าวกันว่า พระบรมธาตุไชยา เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นปูชนียสถานสำคัญที่สุดของจังหวัด เป็นที่เคารพสักการบูชาของชาวจังหวัด สุราษฎร์ธานี และนักท่องเที่ยว รวมทั้งประชาชนทั่วไปที่มาเยี่ยมชม เป็นหนึ่งในจุดแรกที่เราอยากจะให้คุณผ่านเข้าไปสักการะ หากคุณได้มาเยือนที่สุราษฎร์ธานีแห่งนี้
สถานที่ต่อมา ที่เราอยากกล่วถึงคือ ศาลหลักเมืองจังหวัดสุราษฎร์ธานี สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวสุราษฎร์ธานี ซึ่งถือเป็นหลักชัยคู่บ้านคู่เมืองทำให้ประชาชนอยู่ร่มเย็นเป็นสุข ศาลหลักเมืองแห่งนี้สร้างขึ้นเนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงครองราชย์สมบัติครบ 50 ปี ในวันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2539 และเพื่อเป็นสิริมงคล เป็นหลักชัย และมิ่งขวัญ รวมทั้งเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวสุราษฎร์ธานี โดยถูกสร้างตามศิลปกรรมศรีวิชัยด้วยการเน้นรูปลักษณ์ศิลปกรรมท้องถิ่นเดิม ได้รับอิทธิพลตามคติความเชื่อทางพระพุทธศาสนาลัทธิมหายานจากชวา ลังกา และเขมรที่เคยเจริญรุ่งเรืองในดินแดนแห่งนี้ ผสมกลมกลืนกัน เพื่อแสดงถึงความมั่นคงและเป็นปึกแผ่นของจังหวัดสุราษฎร์ธานี เมืองเก่าที่มีร่องรอยทางประวัติศาสตร์สมัยศรีวิชัย และมีความความรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยโบราณกาลจวบจนกระทั่งปัจจุบัน
พระธาตุศรีสุราษฎร์ หรือพระธาตุเขาท่าเพชร เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่แสดงถึงความศรัทธาในพุทธศาสนาอย่างแรงกล้าของชาวสุราษฎร์ ย้อนไป ณ ปีพ.ศ. 2499 ชุมชนบ้านดอนยังมีขนาดเล็กกว่านี้มาก และยังไม่มีปูชนียสถาน หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมือง จึงเริ่มมีการคิดถึงสถานที่ที่จะเป็นศูนย์รวมใจ ที่ชาวบ้านดอนได้มีส่วนร่วมกันสร้างขึ้น และได้มีการอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุมาบรรจุ ให้ตั้งอยู่ในที่ที่เหมาะสมแก่การสักการะบูชา ซึ่งก็คือเขาท่าเพชรแห่งนี้นี่เอง เรียกได้ว่า พระธาตุศรีสุราษฎร์ เป็นปูชนียสถานแห่งแรกที่เกิดขึ้นจากการร่วมแรงร่วมใจกันของชาวบ้านดอน เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวสุราษฎร์ธานี และถือเป็นพุทธบูชาในวาระกึ่งพุทธกาล
อีกหนึ่งวัดที่เป็นสถานที่ศึกษาประวัติศาสตร์ของหนทางทางธรรมของผู้คนในจังหวัดสุราษฎร์ธานีคือ วัดพัฒนาราม หรือที่ประชาชนในจังหวัดสุราษฎร์เรียกกันว่า “วัดหลวงพ่อพัฒน์” มีหลวงพ่อพัฒน์ นารโทเป็นผู้สร้างวัดและเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก โดยท่านได้สร้างวัดแห่งนี้ขึ้นด้วยเงินเพียง 6 บาท เมื่อวันที่ 26 เมษายน ในปี พ.ศ. 2439 สร้างความเลื่อมใสศรัทธาให้แก่ประชาชนเป็นจำนวนมาก ภายในพระอุโบสถยังมีภาพจิตรกรรมฝาผนังที่มีความน่าสนใจเพราะเป็นจิตรกรรมแบบไทยประเพณีที่แสดงเรื่องราวทางพุทธประวัติพร้อมกับข้อความอธิบายใต้ภาพแต่ละห้อง โดยแทรกสภาพวิถีชีวิตของผู้คนในยุคสมัยนั้น โดยมีจุดเด่นอยู่ที่การปรากฏภาพของชาวต่างชาติและการแต่งกายที่ได้รับอิทธิพลจากตะวันตก ตรงกับประวัติของการสร้างพระอุโบสถแห่งนี้ อันเป็นสมัยที่ประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงทางสังคม วัฒนธรรม เพื่อให้ทัดเทียมอารยประเทศ เป็นที่น่าสนใจที่เราอยากจะชวนให้คุณได้เห็นชม
นอกจากวัดที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน หรือเป็นที่สักการะของคนทั่วไปแล้ว ยังมีสถานที่ซึ่งเหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่รักความสงบและต้องการศึกษาธรรมะอย่างจริงจัง อย่าง สวนโมกขพลาราม หรือ วัดธารน้ำไหล ในรอบบริเวณวัดยังมีโรงมหรสพทางวิญญาณ ซึ่งประกอบด้วยภาพศิลป์ บทกวี คติธรรมคำสอนในพุทธศาสนานิกายต่างๆ ภาพพุทธประวัติ ภาพจำลองจากภาพหินสลัก เรื่องพุทธประวัติในอินเดีย และรอบๆ บริเวณก็มีบรรยกาศที่ร่มรื่น เหมาะสำหรับเป็นที่ฝึกอบรมจิตใจ และเนื่องจากสวนโมกขพลารามเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม ไม่ใช่สถานที่ท่องเที่ยว นักท่องเที่ยวจึงควรแต่งกายสุภาพ งดใช้เสียงดัง และขอให้ทุกท่านงดใช้โทรศัพท์มือถือภายในเขตของสวนโมกขพลาราม
เป็นอย่างไรบ้างครับ อิ่มบุญไปกับสถานที่สำคัญทางธรรมต่างๆไหมครับ สุราษฎร์ธานียังมีวัดต่างๆอีกมากมายที่มีจุดเด่นต่างกัน ไม่ว่าจะเป็น ที่มา ความสวยงาม เรื่องเล่าขาน หรือความสำคัญของสถานที่ ที่เราอยากจะเล่าให้คุณรู้เพิ่มเติม คอยติดตามอ่านนะครับ