จากการที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีเป็นพื้นที่เก่าแก่ เป็นทั้งทางผ่าน และศูนย์กลางของการค้าขายมากมาย ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน จึงทำให้จังหวัดสุราษฎร์ธานีแห่งนี้มีสิ่งต่างๆที่ได้รับอิทธิพลมาจากถิ่นหรือประเทศอื่นๆมากมาย และสิ่งเหล่านั้นได้ถูกปรับแต่งให้เหมาะสมกับการใช้ชีวิตหรือความพึงพอใจของผู้คนในพื้นที่แห่งนี้ไม่ว่าจะเป็น วัฒนธรรม ความเชื่อ หรือ แม้แต่อาหาร!
วันนี้เราจะมาพูดถึงอาหารเฉพาะถิ่นของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ไม่มีใครเหมือนและไม่เหมือนใคร มาดูกันว่าคนท้องถิ่นในจังหวัดนิยมทานอะไรกัน
รู้หรือไม่? ว่าสุราษฎร์ธานีก็มีผัดไทยเป็นของตัวเอง! นั่นก็คือ ผัดไทยไชยา เป็นเมนูประจำอำเภอไชยายอดนิยม หนึ่งจุดเด่นของผัดไทยไชยาคือไม่มีการใส่เนื้อสัตว์เลย ไม่ตอกไข่หรือนำมาห่อไข่ ทานกับผักสดที่หาได้ในท้องถิ่นเป็นเครื่องเคียง เช่น ถั่วงอก ผักกุยฉ๋าย เป็นต้น ทั้งนี้จุดเด่นของผัดไทไชยานั้นมีความแตกต่างจากผัดไทหรือผัดหมี่ภาคกลางคือ รสชาติที่เข้มข้นของน้ำผัดไทยที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองรวมถึงรสชาติของเครื่องพริกแกงซึ่งหาทานที่ไหนไม่ได้ในถิ่นอื่น!
แต่นอกจากผัดไทยของทางอำเภอไชยาแล้ว สุราษฎร์ธานียังมี ผัดไทยท่าฉาง หรือที่ชาวบ้านในยุคก่อนเรียก ‘ก๋วยเตี๋ยวผัด’ ของอำเภอท่าฉาง สูตรเด็ดอยู่ที่ขั้นการทำน้ำผัดไทย เริ่มจากใส่หอม กระเทียม พริกใหญ่บด น้ำมะขามเปียก น้ำตาลปึกจากต้นตาลโตนดที่มีมากในชุมชน เกลือ และที่สำคัญที่ทำให้ไม่เหมือนผัดไทยที่อื่นคือ ‘น้ำกะทิสด’ จากนั้นนำเส้นลงไปผัดคลุกเคล้าให้น้ำผัดเข้าถึงเส้น ก่อนใส่กุ้งสดตัวใหญ่ๆ ผัดจนสุกได้ที่ และเริ่มกระบวนการห่อด้วยไข่ ตักใส่จาน พร้อมเครื่องเคียง ทั้งใบกุยช่าย แตงกวา ถั่วงอกดิบ มะนาว ถั่วลิสงป่น พริกป่น ตามแบบผัดไทยภาคกลาง
มาถึงเมนูก๋วยเตี๋ยวน้ำกันบ้าง กับ โล่งโต้ง เมนูชื่อแปลก จะเป็นเส้นหมี่น้ำใส มีเครื่องแน่นๆมากมาย ไม่เหมือนใคร ใส่กระดูกหมู ขาหมูเป็นชิ้น ๆ หรือแม้แต่ หนังหมูต้มหั่นเป็นชิ้น เลือดหมู หมูสับทอดกรอบ กระดูกหมู เต้าหู้ทอด จุดเด่นพิเศษตรงน้ำซุปหวานน้ำต้มกระดูกหมูเข้มข้น ตุ๋นกระทั่งเนื้อหมูละลายในปาก โล้งโต้งแตกต่างจากก๋วยเตี๋ยวอื่นตรงน้ำซอยปรุงรสซึ่งเป็นสูตรเด็ดแบบดั้งเดิมของจังหวัดสุราษฎร์ธานี
สำหรับประเภทแกง เราขอแนะนำให้คุณเตรียมข้าวสวยไว้แกล้ม เพราะเผ็ดแน่นอน กับ แกงส้มใต้ หรือที่คนไทยส่วนใหญ่จะรู้จักในชื่อแกงเหลือง จะปรุงรสเปรี้ยวด้วย มะนาว, มะขาม, พิเศษกว่าถิ่นอื่นด้วยการใส่ขมิ้นในน้ำพริกแกง จึงทำให้มีสีเหลืองแตงต่างจากแกงส้มภาคอื่น ปรุงรสเผ็ดด้วยพริกขี้หนูสดหรือแห้งจนมีรสชาติเผ็ดจัด ใส่เนื้อปลาตามชอบ สำหรับแกงเหลืองที่นิยมของสุราษฎร์ธานีมักจะเพิ่มความพิเศษด้วยอ้อดิบเนื้อนุ่มชุ่มน้ำแกง รับรองอร่อยติดใจแน่นอน
สำหรับสายยำ เราขอแนะนำ ยำปลาเม็ง ซึ่งเกิดขึ้นที่ร้าน“ซินฮั้วล้ง” เป็นร้านอาหารไทยจีนเก่าแก่อายุกว่า 40 ปี เกิดขึ้นเมื่อคุณชุตินัน ชินธเนตร เจ้าของร้านได้ไปกินยำปลาจานหนึ่งที่มีลักษณะคล้ายปลาเม็งแล้วติดใจ จึงเกิดความคิดนำปลาเม็งซึ่งเป็นปลาพื้นบ้านมาปรุงอาหารจำหน่ายบ้าง โดยนำปลาเม็งมาลอกเอาหนังไปรมควันแกะเอาก้างตรงกลางออกแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง จากนั้นนำไปทอดไฟแรงจัดจนกรอบได้เนื้อปลาที่มีกลิ่นหอมเฉพาะจากนั้นนำมาคลุกเคล้ากับน้ำยำ โดยมีพริกขี้หนูสดทุบพอแตกใส่น้ำปลา, น้ำมะนาว, กระเทียมตำละเอียด, หอมใหญ่ซอย, มะม่วงสดซอย
สุดท้ายประเภทน้ำพริก กับ น้ำพริกตะลิงปลิงกุ้งเผา หรือที่รู้จักกันในภาษาท้องถิ่นของเกาะสมุยว่า ‘น้ำพริกมุงมัน’ มีส่วนผสมหลัก คือลูกตะลิงปลิงซึ่งเป็นผลไม้พื้นบ้านที่มีรสชาติเปรี้ยวแต่หอมกว่ามะนาว โดยจะนำกุ้งแม่น้ำมาเผาให้สุกแยกมันกุ้งส่วนหัวไว้ ส่วนเนื้อกุ้งหั่นหรือฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ โขลกกะปิและกระเทียมให้เข้ากัน ใส่พริกขี้หนูลงโขลก 5 เม็ด ใส่ตะลิงปลิงและมะเขือเปราะ ปรุงรสด้วยน้ำตาล มะนาวและน้ำปลา จากนั้น ตั้งกระทะใส่น้ำมัน ใส่น้ำพริกที่เตรียมไว้ลงผัดสักครู่ ใส่มันกุ้งที่แยกไว้ลงผัดตักใส่จานโรยด้วยเนื้อกุ้งเผาที่ฉีกไว้ รับประทานกับผักต่างๆ หรือใช้เป็นน้ำจิ้มกินคู่กับกุ้งแม่น้ำตัวโตๆ สดเผา รับรอง อร่อยเหาะ
และทั้งหมดนี้เป็นเพียงตัวอย่างคร่าวๆของความพิเศษที่มีเฉพาะในจังหวัดแห่งนี้ ยังมีสิ่งต่างๆที่รอให้คุณมาสำรวจที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีอีกมากมาย
